Bunkernummer |
|
Oud Bunkernummer |
|
Lokatie |
|
Toegankelijkheid |
Volledig vrij maar op privéterrein
|
|
Aantal kamers |
2 achteraan verbonden kamers en een sas
|
|
Aantal schietgaten |
|
Type geschut |
|
Bijhorende vuurrichting |
|
Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- De hoeken van de bunker waren afgewerkt met baksteen, daarna is het geheel gecementeerd.
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
- Elk van de twee schietgaten zat verborgen achter twee luiken, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Dit waren houten luiken en aan de buitenzijde waren hierop nog eens houten raamprofielen bevestigd om het geheel het uitzicht van ramen te geven.
- De bunker had naast deze twee nepramen geen bijkomende valse ramen.
- De vrij platte zadeldakstructuur was opgetrokken in hout en de dakbedekking zelf bestond in dit geval uit asbestgolfplaten.
- Het toegangssas had een plat dakje met een fraaie uitgecementeerde dakrand. Om het water hiervan af te leiden was er een zinken goot voorzien van 1.50m met onderaan een fonten dolphin van 1.50m.
- Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
- De bunker werd ook van een sterfputje voorzien.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Voor de bouw van de bunker dienden een aantal grotere bomen gerooid te worden.
- Zo dienden een drietal fruitbomen in de directe omgeving van de bunker, net zoals de haag langs het domein ten allen tijde behouden te blijven tijdens de bouw.
- Het globale uitzicht was dit van een tuinhuisje omgeven door fruitbomen.
- Structuur.
- Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
- Elke kamer was voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
- Opmerkingen.
- Het is een commandobunker tussen Betsberg en de spoorlijn Oostende-Brussel. Het is de eerste bunker op de steunlijn beginnend vanaf Betsberg. Hij ligt tussen Be22 en D17 (580 m).
- De mitrailleurkamers zijn enkel voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Er waren geen extra voorzieningen om eventueel andere types van mitrailleurs te kunnen opstellen.
- Het terrein horende bij de onteigening voor de bunker zelf was gelegen op 2 verschillende percelen. Het grootste gedeelte, namelijk 1 are 37 uit het perceel Gijzenzele, unieke sectie, perceel 511v, omschreven als tuin. Dit was eigendom van de Heer Gudomaris Vergaerde, een beenhouwer uit Gijzenzele.
- Een klein stukje van 35 centiare van het perceel 511t, werd eveneens onteigend voor de bouw van de bunker. Dit kleine bijkomende stukje perceel werd eveneens omschreven als tuin en was eigendom van Mr Gustaaf De Ridder, landbouwer, wonende te Gijzenzele.
- De permanente erfdienstbaarheid over een strook van 2 meter breed, moest het mogelijk maken voor de militaire overheid de bunker te bereiken.
- Deze verliep in een strook in lijn tussen de Brielstraat en de bunker, over een strook van 29 meter.
- Voor de tijdelijke erfdienstbaarheid werd deze zelfde strook uitgebreid tot een zone van 5 meter breed. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid was nodig om de bouw van de bunker mogelijk te maken. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid was maar 8 maanden geldig.
- De grote akte omvattende de onteigening van 1 are 37 ca grond en de beide erfdienstbaarheden werd getekend voor akkoord op 2 maart 1935 voor de totaalprijs van 2700 Bef. De kleine bijkomene onteigening van 35 ca, werd getekend voor akkoord op 11 februari 1935 voor de totaalprijs van 250 BEF.
- In geen enkele van de twee aktes is sprake van jaarlijkse intresten op de onteigende terreinen of erfdienstbaarheden.
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Het onteigende perceel voor de bunker dat werd afgesneden van het grotere percelen, kreeg na de onteigening origineel geen aparte index toegemeten.
- Op actuele kadasterplannen wordt het perceel van de bunker ook niet meer gescheiden getoond van het perceel waar de bunker origineel bijhoorde. Alles blijkt opnieuw samengevoegd met de originele percelen. Het originele perceel 511v alsook de ooit onteigende percelen zijn heden opgegaan in het kadastraal perceel 511y. Ook het kleinere perceeltje ooit onteigend van 511t, blijkt opnieuw hiermee samengevoegd als perceel 511c².
- Als men deze akte bekijkt, heeft de bijhorende erfdienstbaarheid (ook de permanente) een zware belasting op het perceeltje bouwgrond gelegd. Zo was het perceeltje door de erfdienstbaarheid praktisch in tweeën gesneden en totaal onbruikbaar geworden als bouwgrond. Ook valt het trouwens te betwijfelen of men nog direct na de bouw van de linie zou hebben toegelaten dat er meteen achter de bunker nog een woning werd gebouwd omwille van de vlotte werking van de bunkerlinie.
- De bunker is volledig vrij maar gelegen op privéterrein en hierdoor niet echt vlot betreedbaar.
- Het is waarschijnlijk één van de fraaiste nog terug te vinden bunkers op Gijzenzele daar hij zeer sfeervol overgroeid is met klimop. Wel is hij voor een buitenstaander niet zo vlot meer terug te vinden tussen de begroeiing.
- Jammer is wel opnieuw dat de huidige eigenaars van de woning bij de bunker, de bunker niet echt zo genegen zijn. Zo hebben ze al meermaals geprobeerd de bunker te laten slopen. Dit is telkens afgesprongen omwille van de moeilijkheid de bunker heden nog te kunnen bereiken en slopen zonder schade te berokken aan omliggende gebouwen en percelen. De kans dat deze bunker nog ooit verdwijnt is zeer klein gezien hij heden midden in de bebouwing verstopt zit.
- Voor zover reeds kunnen nagaan, draagt de bunker geen directe sporen van strijd.
- Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
- Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 71.867,93 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 56.886,83 Bef gekost hebben.
- Als men hier ook nog
een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 57.386,83 Bef moeten geweest zijn.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Routebeschrijving om deze bunker te vinden
|
- Gijzenzele, commandobunker in de steunlinie.
- De bunker staat achteraan in de tuin van een woning langs de Brielstraat te Gijzenzele.
- Deze bunker ligt volledig op privéterrein. U kunt hem langs de achterkant zien vanaf de straat. De eigenaars zijn niet gesteld op bezoekers voor de bunker in hun tuin. Respecteer de privacy aub.
|
Onteigeningsschets horende bij de aktes voor deze bunker. Links een detail van de onteigeningen en bijhorende erfdienstbaarheden. Hier ziet men nog heel duidelijk het kleinere zuidoostelijke bijkomend onteigende perceeltje van 35 ca.
Er is langs de Brielstraat ook nauwelijks nog bewoning zodat de bunker C16 volledig de zuidelijke velden onder deze bewoning onder vuur kon nemen.
|
|
|
Terreinschets zoals terug te vinden bij de bouwplannen van deze bunker. Merk op dat het wel noodzakelijk was het kleine perceeltje aan de zuidoostkant mee te onteigenen omdat dit letterlijk in de vuursector zat van het rechter schietgat.
Er zijn wel degelijk enkele fruitbomen moeten wijken voor de bouw van de bunker. De fruitbomen die niet meteen in het bouwoppervlak van de bunker stonden, dienden ten allen tijde bewaard te blijven, net zoals de bestaande haag (vermoedelijk links).
|
|
|
Grondplan van deze twee-kamers mitrailleurbunker.
Ondanks dat dit een commandobunker was, is hij maar even groot dan de rest van de gewone mitrailleurbunkers.
|
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan toont een langsdoorsnede doorheen de linker mitrailleurkamer en het toegangssas.
De bunker had een vrij plat dakje in asbest golfplaten. Het sas was uitgewerkt met een plat dakje en een fraaie dakrand.
|
|
|
Doorsnede CD bij hetzelfde grondplan. De twee kruisjes beduiden het center van de schietgaten.
|
|
|
Actueel kadastraal plan anno 2013.
Zeer merkwaardig is er zowel van de ooit onteigende percelen, alsook van de bunker zelf op dit plan geen sprake.
De enkele woningen die hier in 1934-1936 reeds stonden zijn letterlijk verzwolgen in een volledige woonwijk.
Perceel 511v, waar de bunker origineel bijhoorde, werd perceel 511y (allicht na opnieuw samenvoegen beide perceeltjes).
Idem is ook het perceeltje van 35 ca, ooit afgesneden van perceel 511t , opnieuw verenigd met originele perceel als perceel 511c².
|
|
|
Zicht op de achterkant van de bunker anno 1995. Toen was de bunker nog gelegen op een verwilderd en onbebouwd stukje bouwgrond. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Vooraanzicht uit dezelfde periode. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
De achterkant van de bunker zoals men hem anno 2006 kon zien liggen in de achtertuin van deze woning. |
|
|
Achterkant van het sas. De bunker zelf had een zadeldak. Het toegangssas had een plat dakje met een fraai gecementeerde dakrand. |
|
|
Zicht op de toegang van de bunker die ooit wel dichtgemetst was, al was het toch maar zeer beperkt. Goed zichtbaar boven de toegang is het ingebijtelde nummer 190. Dit is het nummer waarmee deze bunker op het kadaster gekend stond bij de poging van de militaire overheid hem in de jaren 50 en 60 opnieuw verkocht te krijgen aan de lokale bevolking. |
|
|
Binnenzicht in de linker mitrailleurkamer (achter toegangssas). Dit wordt heden gebruikt als stapelplaats voor brandhout. |
|
|
Zelfde blik op de rechter mitrailleurkamer. Beide bunkerkamers waren enkel uitgerust voor een Maximmitrailleur.
Ook deze bunker is volledig ontdaan van het meeste ijzerwerk aan de binnenkant.
|
|
|
De linker zijkant van de bunker. De afwerking van de hoeken is aan de voorkant wel volledig verdwenen. |
|
|
Een sfeervol zicht op de voorkant van deze fraai overgroeide bunker. |
|
|
Vooraanzicht van de bunker. |
|
|
| |
|
|
